İşçi ve emekçilerin bu saldırılar karşısında “Herkese iş, tüm çalışanlara iş güvencesi!”, “Esnek ve güvencesiz çalışma yasaklansın!”, “Tüm çalışanlara genel sigorta!”, “Tüm çalışanlara insanca yaşamaya yetecek ücret!”, “Sendikalaşmanın önündeki engeller kaldırılsın!” taleplerine sıkı sıkıya sarılıp mücadele etmekten başka bir seçeneği bulunmamaktadır.
Attığı her adımı sermayenin çıkarları doğrultusunda atan AKP iktidarının uzun süredir gündeminde esnek ve güvencesiz çalışmayı kalıcı hale getirmek var. Geçtiğimiz günlerde yayınlanan Ulusal İstihdam Stratejisi (2025-2028) de bu adımları hızlandırmayı hedefliyor.
UİS kapsamında başta kadınlar ve gençler için işsizlik oranlarının düşmesi, kayıt dışı çalışmanın azaltılması temel hedefler olarak ifade ediliyor. “Paydaşlar arası uyum”dan, “fırsat eşitliği”nden, “sürdürülebilirlik”ten, “iş güvencesi”nden bahsediliyor. “İnsana yakışır iş” olarak, “üretken ve adil ücret sağlayan, iş sağlığı ve güvenliği koşullarının tam olarak uygulandığı, çalışanların örgütlenerek karar alma süreçlerine katılabildiği, kadın ve erkeklerin eşit fırsatlardan yararlandığı, yeterli gelir ve sosyal koruma sunan üretken işler” tanımlaması yapılıyor. Ancak belgede “insana yakışır iş” koşullarının nasıl sağlanabileceğine değil, esnek ve güvencesiz çalışma koşullarının nasıl oluşturulacağına açıklık getiriliyor.
Neler var UİS’te?
Belgede “Sosyal güvenlik sistemi, sağlık hizmetleri ve emeklilik gibi alanları kapsayan primli ya da primsiz bir rejimdir” denilerek sosyal güvenlik sisteminin primsiz de olabileceği belirtiliyor. Sık sık sosyal yardım sisteminin iyileştirilmesinden bahsediliyor. Dolayısıyla hedeflenenin emekliliğin ve sigortanın tamamen ortadan kaldırılması olduğu anlaşılıyor. Tüm işçi ve emekçileri sermayenin kölesi yapan, üç kuruşluk yardım için iktidara bağımlı haline getiren bir düzen anlamına geliyor bu.
Çalışma saatleri ve günlerinin belli olmadığı, asgari ücretin altına düşebilecek ücretlerle çalışma anlamına gelen bu çalışma düzenine “güvenceli esnek çalışma modelleri” adı veriliyor. Esnek çalışma gelişen teknoloji, sektörlerin ihtiyaçları vb. gerekçelerle bir ihtiyaç gibi gösteriliyor. Düşük ücretler işsizlik sigortası fonundan karşılanacak. “Toplum yararına program”, “işbaşı uyum programı” vb. adı altında, primlerin ödenmediği, sadece sağlık sigortasının yapıldığı çalışma biçimleri yaygınlaştırılacak. Bu “çalışma modelleri”, işe ihtiyaç duyan ama çalışamayan kadınlar, gençler, göçmen işçilerin istihdama katılmasına olanak sağlamak argümanıyla meşrulaştırılmaya çalışılıyor.
AKP iktidarının son dönemdeki ekonomi politikaları ve bunun bir örneği olan UİS, işçi ve emekçileri tamamen örgütsüz hale getirmek istemektedir. Çünkü esnek ve güvencesiz çalışma sendikalı çalışma koşullarını tamamen ortadan kaldırmaktadır.
İşçi ve emekçilerin bu saldırılar karşısında “Herkese iş, tüm çalışanlara iş güvencesi!”, “Esnek ve güvencesiz çalışma yasaklansın!”, “Tüm çalışanlara genel sigorta!”, “Tüm çalışanlara insanca yaşamaya yetecek ücret!”, “Sendikalaşmanın önündeki engeller kaldırılsın!” taleplerine sıkı sıkıya sarılıp mücadele etmekten başka bir seçeneği bulunmamaktadır.
